Građanska inicijativa Bokobran je, nakon pet mjeseci, uspjela da se izbori da arheološki lokalitet bez pandana u Crnoj Gori, Gradina Straišće na rtu Ograda u uvali Mirišta, Opština Herceg Novi, bude stavljen pod režim prethodne zaštite od strane Uprave za zaštitu kulturnih dobara, čime je postignuto da barem u narednih godinu dana, kako navode iz te organizacije, uslijed građevinskog nasilja, praistorijska gradina neće biti uništena u cilju izgradnje turističkih sadržaja.
Iz Bokobrana ukazuju da je generalno, arheološki predio Luštice i Grblja ugrožen sa svih strana, pa stoga ukazuju na neophodnost zaštite još nekoliko konkretnih arheoloških lokaliteta.
”Inicijativa Bokobran sa velikim zadovoljstvom obavještava stručnu i laičku javnost da je građanski aktivizam urodio plodom! Nakon pet mjeseci od kada smo podnijeli zahtjev Upravi za zaštitu kulturnih dobara, područna jedinica Kotor, za stavljanje pod prethodnu zaštitu višeslojnog arheološkog lokaliteta- gradine Straišće na rtu Ograda u uvali Mirišta (Opština Herceg Novi), ova je institucija Ministarstva kulture 9.oktobra 2017.godine donijela Rješenje, kojim se garantuje da lokalitet bez panadana u Crnoj Gori neće biti devastiran u narednih godinu dana” – kaže ova aktivistička grupa.
Najveća opasnost gradini Straišće prijeti od realizacije projekta koji je planiran kroz Državnu studiju lokacije Sektor 34, koju potpisuje Ministarstvo održivog razvoja i turizma, kojim je predviđeno da upravo na korpusu bronzanodopske gradine bude izgrađen hotel, a u prostoru bafer zone lokaliteta već su „nikle“ dvije od ukupno devet planiranih vila, gabaritima značajno izvan granica koje definiše ovaj plan. Do gradine se dolazi tamponiranim putem od plaže Mirišta, koji nastavlja ka samom vrhu brežuljka Ograda. Put pravi gotovo cijeli krug oko samog bedema gradine i na taj način devastira prirodnu morfologiju lokaliteta i njegov vizuelni identitet. Ono što lokalitet čini jedinstevnim i za nauku izuzetno važnim je upravo njegov položaj na veoma maloj nadmorskoj visini. Ime gradine ukazuje na višeslojnost arheološkog lokaliteta i navodi na zaključak da je ova u prošlosti izuzetno važna strateška lokacija korištena u osmatračko-odbrambene svrhe i tokom Srednjeg vijeka. Arheolog-konzervator Miloš B. Petričević, aktivist Bokobrana, aerosnimanjem lokaliteta ustanovio je da se u okviru bedema gradine nalaze najmanje četiri objekta, od kojih je jedan najvjerovatnije spekula iz rimskog perioda. Doktorant na temi arheološkog predjela Luštice i Grblja gradinu datira u kasno bronzano doba, a nalaz bazira na ulomcima keramike koje je otkrio za ranije analize lokaliteta.
U cilju utvrđivanja kulturne vrijednosti arheološkog dobra, Uprava za zaštitu kulturnih dobara formiraće stručnu komisiju, koja će u narednih godinu dana, na koliko se utvrđuje status prethodne zaštite, uraditi elaborat i izvršiti arheološka istraživanja gradine Straišće.
Zanimljivo za napomenuti je da je gradina Straišće evidentirana i u okviru studije graditeljskog nasljeđa za potrebe Plana posebne namjene za obalno područje, sa čijom izradom Ministarstvo održivog razvoja i turizma kasni nekoliko godina.
”Začudno je kako je isti organ donio DSL Sektor 34, kojim se planira potpuna devastacija rta Ograda, ako je gradina Straišće ucrtana još u 19.vijeku- 1838.godine, a bedem evidentiran u trećem premjeru Habzburške monarhije (1869-1887) koji se odnosi na Boku Kotorsku KO Radovanići” – kažu u Bokobranu.
Ova organizacija obavještava javnost da je Inicijativa Bokobran Upravi za zaštitu kulturnih dobara podnijela i sljedeće prijave devastacije arheološkog nasljeđa Boke Kotorske:
- Prijavu uništenja praistorijskog tumula Gomilar, Radovanići, Luštica, Herceg Novi;
- Prijavu ugrožavanja praistorijske gradine na lokaciji Kovačeva gomila, KO Gošići, Tivat (zahvat projekta Luštica Bay);
- Prijava uništenja praistorijske nekropole pod tumulima, Krimovice, Donji Grbalj, Kotor
