Herceg Novi će dobiti nova gradska obilježja, grb i zastavu, rješenje arhitekte, konzervatora i heraldičara, Hercegnovljanina Srđana Marlovića, koji je u posljednjih nekoliko godina dizajnirao heraldičke simbole Podgorice, Kotora i Bara.
Predlog grba Herceg Novog koristi se prema standardima municipalne heraldike u tri oblika, odnosno kao Veliki svečani grb, te Srednji i Mali grb koji nastaju njegovom redukcijom. Ova hijerarhija je vezana za upotrebu grba u sklopu institucija lokalne samouprave.
Veliki grb čine heraldički štit plave tinkture, šarže kula i dva krina u srebrnom emajlu, muralna kruna sa tri merlona u zlatnom emajlu, čuvari štita grifoni u zlatnom emajlu, zlatno emajlirana lenta sa natpisom i naličjem u plavoj tinkturi.
‘Svi grbovni elementi posjeduju istorijsko utemeljenje, vezuju se za kontekst Opštine Herceg Novi i predstavljaju specifično kulturno naslijeđe našeg grada stvarano vjekovima. U simboličkom smislu, ovaj grb predstavlja ispravnu heraldičku stilizaciju već postojećih amblemskih simbola odnosno evoluciju postojećeg amblema u grb, uz dopunu elementima koji su nedostajali, kao što su elementi Srednjeg i Velikog grba, ili pak zamjenu neheraldičkih elemenata adekvatnim heraldičkim (krin umjesto čempresa)’ – objašnjava Marlović.
Centralna heraldička figura na štitu Malog grba je kula. Kula na grbu Herceg Novog predstavlja simbolički kontinuitet sa gradskim pečatom usvojenim 1883. godine na kojem je prikazana Tora (Glavna gradska kapija u tadašnjem izgledu), a koja je uz izvjesne modifikacije tokom ’30ih, ’70ih i ’80ih godina 20. vijeka opstala kao nosilac vizuelnog identiteta Herceg Novog, što potvrđuje i do sada aktuelni amblem.
‘U grafičkom smislu kula na grbu predstavlja sublimat svih prethodnih stilizacija prisutnih od sredine XIX vijeka, osmišljen tako da u potpunosti prati heraldičke standarde vezane za prikaz kule kao grbovnog elementa. Srebrna boja kojom je kula definisana u heraldici označava čistotu, iskrenost, mudrost i mir apostrofirajući ih kao vrhunske municipalne vrijednosti’ – kaže Marlović.
Krinovi koji okružuju kulu kao heraldički simbol još od perioda nastanka u XIV vijeku preko osnivača Kotromanića, ali i plemićke porodice Šimrakovića (kasnije Stratinić-Stratimirović i Jovović) lokalnog staroslovenskog srednjevjekovnog plemstva koje je naseljavalo dio današnje zapadne Crne Gore (nekada istočni dio Stare Hercegovine).
‘Ogranci ove porodice su na području Herceg Novog opstali i tokom Osmanske vladavine, a u periodu Mletačke uprave dali doprinos kao nosioci lokalne uprave i veliki municipalni donatori, čiji se grb danas nalazi na glavnom portalu sakralnog kompleksa Sv. Đorđa i Sv. Spasa na Toploj. Pored ovih porodica, krin u svojim grbovima na području Herceg Novog koristile su i čuvene katoličke porodice Burović-Zmajević i Buća koje su dale izuzetan doprinos u razvoju grada kao višedecenijski guverneri i glavni zapovjednici odbrane grada u doba uprave Mletačke republike’ – kaže hercegnovski heraldičar i autor novih gradskih simbola. On dodaje da svi ovi simboli postoje danas razasuti po gradu ali ih ne primjećujemo jer nam je pažnja usmjerena na druge stvari.
U odnosu na prethodni amblem, krin predstavlja heraldičku zamjenu za neheraldički čempres, a njegovo sekundarno značenje u heraldici je bogatstvo vegetacijom koja predstavlja važnu karakteristiku Herceg Novog.
Ukoliko se ovaj simbol pak tumači u kontekstu hrišćanske simbolike krin je simbol Bogorodice, a poznato je da kad se zbroje sve pravoslavne i katoličke crkve u opštini Herceg Novi najveći broj je upravo onih posvećenih Bogorodici, bilo da je u posveti riječ o Sv. Bogorodici, Sv. Gospi ili pak Sv. Gospođi. To potvrđuje jak kult Bogorodice u našem gradu (Manastir Savina, Sv. Riza Bogorodice, Sv. Gospa od Karmena, Sv. Gospođa)
Bedemska odnosno muralna kruna koja krasi grb je heraldički standard lokalne samouprave. Posjeduje tri merlona koji govore o veličini Heceg Novog odnosno broja stanovnika u odnosu na cjelokupan broj stanovnika u državi. Zlatna boja muralne krune govori o podatku da je Herceg Novi osnovan od strane kralja.
Čuvari štita koji zajedno sa elementima Malog i Srednjeg grba grade heraldičku kompoziciju Velikog grba su dva zlatna grifona u uspravnom položaju. Inspirisani su najstarijim sačuvanim prikazima heraldičkih figura grifona pronađenim u crkvi Sv. Stefana na Sušćepanu, čija je vrijednost od strane države Crne Gore uzdignuta do nivoa kulturnog dobra od nacionalnog značaja. Grifoni se nalaze na parapetnim pločama koje potiču iz preromanskog perioda, vizantijskog su opusa, datirane u IX vijek, i svjedoče o životu župe Dračevice prije osnivanja savremenog Herceg Novog.
‘Sušćepanski grifon je jedan od najstarijih opšteprihvaćenih simbola Herceg Novog. Kao takav zauzima počasno mjesto čuvara štita. Grifoni posjeduju ogrlice sa graviranim godinama hercegnovskih počasti i to 1382., (godina osnivanja grada) i 1718., (godina osnivanja Topaljske komunitadi, odnosno sticanja autonomije i prava na nezavisnu upravu lokalnog stanovništva u sklopu Mletačke republike koju drugi gradovi na našoj obali nisu imali), gdje godina osnivanja grada zauzima počasnu heraldičku desnu (vizuelnu lijevu) stranu’ – objašnjava Marklović.
Izvorno heraldičko značenje grifona, kaže on, se vezuje za simbol snage, vođstva i odvažnosti.
Zlatna boja grifona govori o značaju kulturnog naslijeđa hercegnovske opštine. Prema heraldičkim pravilima najčešći oslonac čuvarima štita je lenta na kojoj se nalazi ispisan moto (parola). Tako je i sa hercegnovskim grbom.
Moto je poklič koji predstavlja grad i najčešće se vezuje za zaštitnika grada ili pak istorijsku povelju u kojoj se dati grad pominje vezano za svoj specifičan status ili eventualno osnivanje kao što je kod nas to slučaj. Natpis na lenti glasi „ГРАДЬ ВЬ НМЄ СТГО СТЕФАNA СЬZДАХЬ“ (savremen prevod: Grad u ime Svetog Stefana sazdah), dat je autentično, na originalnom staroslovenskom pismu kojim je pisana povelja i predstavlja skraćeni izvod iz “Povelje kralja Tvrtka I” iz 1382. godine kojom se pominje datum osnivanja grada.
Na javnoj raspravi o novim gradskim simbolima, upriličenoj prije nekoliko dana u Opštini Herceg Novi, jedine primjedbe odnosile su se na motive, odnosno potrebu za mijenjanjem starih simbola novim, ali su građani gotovo jednoglasno podržali predlog novog rješenja grba i zastave.
