Autor teksta: Mr Nikša Grgurević, magistar pomorskih nauka i direktor Agencije za izgradnju i razvoj Herceg Novog
Autor naslovne fotografije: Ljilja Nikezić
Jonathan Swift je svojevremeno izjavio da je „vizija umijeće viđenja stvari koje su drugima nevidljive“. Teško je i pomisliti da je bilo ko od tadašnjih stanovnika Igala mogao povjerovati da je moguće u takvim uslovima razviti jedno Evropsko lječilište koje će posjećivati ljudi iz svih država svijeta i koje će upošljavati i školovati na stotine ljudi i biti ponos zdravstva tadašnje SFRJ. Postojao je jedan čovjek koji je zahvaljujući svojoj upornosti i jasnoj viziji bio istrajan da posao koji je započeo u teškim uslovima dovede do kraja bez obzira na lične žrtve koje mora da podnese na tom putu.Taj čovjek je bio dr Živojinović jedan skromni ljekar porijeklom iz Sombora , a srcem Novljanin.
Kada pomenemo Igalo, prva asocijacija je Institut “Dr. Simo Milošević” koji se nalazi u ovom gradu.
Danas jedno od najboljih Evropskih lječilišta, sa impozantim zdravstvenim kompleksima kroz koje su prošli zadovoljni pacijenti iz svih krajeva svijeta, treba da doživi svojinsku transformaciju, kako bi na još profesionalniji način nastavilo blistavu tradiciju.
Početak uspješne priče ovog lječilišta datira još od 30. avgusta davne 1949. godine. Jedan vizionar je zajedno sa svojom suprugom imao jasnu ideju kako da ovu malu primorsku varoš po imenu Igalo pretvori u najveće lječilište u bivšoj SFRJ, i jedno od najboljih evropskih lječilišta.
Vizionarski pogled Dr Svetozara Živojnovića počinje njegovim dolaskom u Herceg Novi, kada u proljeće 1934. godine preuzima mjesto ljekara Državnog dispanzera za tuberkulozu, gdje istovremeno radi i kao ljekar opšte prakse. Njegova supruga koja je po majci Novljanka, dr Milena Bubalo-Živojnović dobija mjesto ljekara specijaliste oftalmologa u Vojnoj bolnici u Meljinama kod Herceg Novog. Zahvaljujući rodbinskoj vezi dr Milene Bubalo, sa Milošem Jankovićem tadašnjim vlasnikom hotela “Igalo”, dolazi do susreta dr Svetozara Živojnovića tada gradskog fizikusa (ljekara opšte prakse zaduženog za zdravstvenu službu grada), sa ostalim stručnjacima i idustrijalcima sa ambicioznom idejom idejom da u Igalu sagrade jedan potpuno novi zdravstveni centar.
Na inicijativu dr Dušana Marinovića, tada konzula Kraljevine Jugoslavije u Milanu, i uz pomoć beogradskog industrijalca Vlada Savčića, bankara Dragomira Leka i profesora Beogradskog univerziteta dr Lukovića, dr Ignjatovića, dr Čebrakova i dr Dragoljuba Jovanovića, vrše se analize ljekovitog igalskog blata posredstvom laboratoriuma u Višcu i u Beogradu.
Izbijanjem Drugog svjetskog rata 1941. godine sve ove aktivnosti prestaju, a dr Živojnović napušta Herceg Novi i odlazi na Cetinje, a potom u Grudu kod Dubrovnika gdje obavlja intenzivano posao ljekara opšte prakse.
Na predlog Vladimira Marinovića (brata Dušana Marinovića), koji je bio na službi u Protokolu Ministarstva vanjskih poslova nove Jugoslavije, ministar zdravlja Crne Gore Mato Petrović poziva dr Svetozara Živojnovića da obnovi rad na osnivanju ranije zamišljenog zdravstvenog centra u Igalu. Taj predlog je naišao na odobravanje dr Živojinovića, i zvanično se verifikuje odlukom tadašnje Narodne skupštine Crne Gore, br. 25/49 od 30. avgusta 1949. godine,čime je i zvanično osnovano Zdravstveno klimatsko lječilište u Igalu, pod imenom “Jadransko prirodno lječilište”.
Skromno lječilište u to vrijeme raspolaže malom zgradom od slabog materijala, u svemu oko 40 m2 i jednom sasvim oronulom šupom za drva. U zgradu se smješta prva ambulanta i kancelarija Lječilišta, a u tri preostale prostorije improvizuje se muško i žensko “odjeljenje” i “odmaralište”, svako sa po četiri ležaja, na kojima se vrše procedure sa ljekovitim morskim muljem. Ljekovito blato se vadi iz priobalnog plićaka lopatama Radni kolektiv je brojao tada, osim upravnika i jednog mladog ljekara Dr Aleksića( koji je ostao na radu samo četiri mjeseca) još dva nekvalifikovana radnika i dvije radnice. Liječenje u tom periodu je bilo besplatno.
Kako je prolazilo vrijeme i rastao broj pacijenata, nakon brojnih intervencija lječilištu je dodijeljena zgrada tada već nacionalizovanog hotela „Igalo”, ranijih vlasnika porodice Janković. U zgradi bivšeg hotela, uređen je stacionar sa 50 ležaja i time poboljšana ukupna ponuda i organizacija ove ustanove.
Energičnim zalaganjem dr Svetozara Živojnovića, u 1955. godini dograđen je stacionar bivšeg hotela Jankovića, tako da se tada već raspolagalo sa 105 bolesničkih postelja. Lječilište je dobilo na korišćenje i bivši objekat nekadašnje “francuske kablovske telefonske centrale”, koji je osposobljen smještaj za još 50 pacijenata.
Ovaj objekat je 1964. godine preuređen za dečije odjeljenje sa 200 dječijih postelja. Kaptiran je izvor mineralne vode “Igalka” i voda je dovedena do lječilišta, koja u kombinaciji sa čuvenim ljekovitim igalskim blatom i mediteranskom klimom, čini u to vrijeme jednu od najboljih prirodnih lječilišta za djecu sa posebnim potrebama. Već tada je određena lokacija koja je pozicionirana za rehabilitaciju djece iz svih krajeva bivše SFRJ. Model kompletne bolnice za rehabilitaciju djece sa posebnim potrebama, u kome je potpun tretman za djecu, od rada sa fiziotarapeutima do hidroterapija čini ovaj koncept jedinstvenim u to vrijeme a i danas na evropskom tlu.
Lječilište je u proteklom vremenu prešlo put od konvencionalne banje, do Zavoda za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju što je uslovilo da 15. aprila 1957. godine Savjet za narodno zdravlje Narodne Republike Crne Gore prihvati predlog uprave Lječilišta i isto 1959 godine dobije naziv Zavod za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju “Dr Simo Milošević”.
Dr Živojnović se, posvetio i programima dalje izgradnje i organizacije, kako Zavoda, tako i samog naselja Igala, sa medicinskog i urbanističko-arhitektonskog stanovišta, predviđajući već tada da će se Igalo razviti u zdravstveni centar međunarodnog karaktera, kakav je i danas.
Nakon godina posvećenih razvoju i unapređenju lječilišta, nezadovoljan neuvažavanjem urbanističkog plana za koji se lično zalagao , kao i svoje koncepcije razvoja Igala kao zdravstvenog centra, 1962. godine on daje ostavku i odlazi u prijevremenu penziju. Za svoje izvanredne zasluge za osnivanje i razvoj Zavoda, dr Živojnović je odlikovan Ordenom Republike sa srebrnim vijencem i Ordenom rada drugog reda.
Takođe on je prvi dobitnik Oktobarske nagrade, koju dodeljuje Opština Herceg Novi za izuzetne rezultate u radu i stvaralaštvu.
Dr Svetozar Živojnović umro je u Herceg Novom 4. avgusta 1981. godine. Po svojoj želji skromno je sahranjen kod crkve sv. Stjepana u Sušćepanu. Brojni autori su napisali da danas samo ime jedne ulice na periferiji Igala podsjeća na ovog velikog čovjeka i stvaraoca, ali istina je da je grandiozan kompleks današnjeg Instituta “Dr. Simo Milošević“ svojevrsni spomenik ovom vizionaru i čitavom osoblju koje je postavilo temelje, za razvoj jednog ovako uspješnog lječilišta.
Mr Nikša Grgurević
Panoramio profil autora naslovne fotografije: Ljilja Nikezić